Thoái hóa khớp và cơ chế bệnh sinh thoái hóa

Thoái hóa khớp gối là bệnh hay gặp trong các bệnh lý của khớp. Ở Mỹ có 21 triệu người mắc bệnh thoái hóa khớp, gây thiệt hại 68 triệu ngày công lao động hàng năm và 4 triệu người phải nằm viện. Khoảng 100.000 bệnh nhân ở Mỹ không thể đi lại được do bệnh nặng.

Thoái hóa khớp gối là nguyên nhân gây tàn tật cho người già đứng thứ hai sau bệnh tim mạch và 90% những người trên 70 tuổi có dấu hiệu thoái hóa khớp trên Xquang tối thiểu ở 1 khớp

Ở Việt Nam theo thống kê tình hình bệnh khớp ở bệnh viện Bạch Mai có khoảng 10,4% số bệnh nhân đến khám và điều trị vì bệnh thoái hóa khớp trong đó thoái hóa khớp gối chiếm khoảng 13% tổng số bệnh nhân thoái hóa khớp

Nguyên nhân bệnh thoái hóa khớp

Nguyên nhân thực sự của bệnh thoái hóa khớp vẫn chưa được xác định, quá trình dẫn đến bệnh thoái hóa phát sinh từ nhiều yếu tố của sự chuyển hóa sụn mà trong đó hoạt động thoái biến vượt trội hơn hoạt động tổng hợp (tuổi già, béo phì, di truyền, các chấn thương do thể thao và nghề nghiệp, rối loạn chuyển hóa).

Cơ chế bệnh sinh bệnh thoái hóa khớp gối

Bệnh bắt đầu từ hư hỏng sụn khớp, các hư hỏng khác chỉ là thứ phát, tổn thương đầu tiên của sụn khớp là ở chất căn bản. Trong cơ chế bệnh sinh của thoái hóa khớp có sự tham gia của các cytokin tiền viêm (Interleukin -1 beta, TNF-alpha).

Ngoài ra còn có vai trò của các gốc tự do Nitric Oxide tham gia vào quá trình dị hóa sụn khớp. Các yếu tố này làm thay đổi sinh hóa và cơ học của sụn khớp và mô xương dưới sụn khớp: chất cơ bản (proteoglycan) mất dần, thoái hóa lưới collagen, kích hoạt enzym tiêu protein (metalloprotease) và hậu quả là bề mặt sụn khớp bị mỏng dần, xơ hóa và biểu hiện lâm sàng là đau và hạn chế vận động khớp

Tổn thương ban đầu tại sụn là những vùng nứt nhỏ, vết nứt có thể dạng cột, màu xám và sần sùi trong khi sụn bình thường có màu trắng, sáng bóng, ẩm ướt và trơn nhẵn. Theo thời gian, thương tổn nhỏ đầu tiên này sẽ lan rộng và ăn sâu thêm. Các vết nứt, lúc đầu chỉ ở trên bề mặt và ăn ngang sẽ càng ngày càng nứt sâu xuống và ăn theo chiều dọc, tình trạng nứt ngày càng tiến sâu hơn và vết loét sẽ ăn tới phần xương dưới sụn, phá hủy xương, mọc ra các gai xương, chối xương, do bị kích thích viêm ở bao hoạt dịch.


Giải phẩu khớp vai